Warzywa i owoce w sklepach mimo zapewnień sprzedawców nie pochodzą z pewnego źródła, a ceny tych „ekologicznych” są zdecydowanie za wysokie. Jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest zatem założenie własnego warzywnika, gdzie będziemy pewni, że faktycznie jemy zdrowe i pełne wartości produkty. Niestety, nie każdy z nas może sobie na to pozwolić. Często nie mamy warunków na uprawę, mieszkamy w blokach, czy też posiadamy słabą ziemię i wszelkie próby pozyskania plonów, kończą się fiaskiem. W jaki sposób zatem pozyskać własne, zdrowe warzywa i owoce?
Uprawa warzyw w skrzyniach i pojemnikach
Sposobów na założenie własnego ogródka warzywnego jest mnóstwo, zaczynając od tradycyjnej grządki, aż po warzywniki ozdobne usytuowane wśród rabat ozdobnych. W ostatnich latach bardzo popularne stały się jednak uprawy w skrzyniach, pojemnikach i donicach. Jest to naprawdę wspaniały sposób, gdyż rozwiązuje wiele problemów związanych z tradycyjną uprawą.
Przede wszystkim takie uprawy w małej skali możemy realizować już na naszych balkonach czy tarasach. Oszczędzamy pieniądze, a warzywa mają lepszy smak i są zdecydowanie zdrowsze. Przy podwyższonej grządce jest o połowę mniej pracy, zarówno przy pieleniu, podlewaniu i sianiu, jaki i podczas dodawania kompostu lub innych dodatków (zdecydowanie mniej przekopywania). Zagon szybciej się nagrzewa, dodatkowo złożony w najniższej warstwie kompost rozkładając się – wydziela ciepło, dzięki temu rośliny możemy wysadzić dużo wcześniej niż w gruncie. Wydłuża się przez to sezon wegetacyjny, a my mamy o wiele więcej zbiorów. Dużym plusem jest też to, że ziemię do skrzyń możemy nasypać zgodnie z wymaganiem roślin, jakie chcemy zasadzić.
Warto również zauważyć, że uprawa jest po prostu wygodniejsza, idealna dla osób starszych i niepełnosprawnych, np. na wózkach inwalidzkich. Wszystko uzależnione jest od wysokości donicy, zamiast skrzyń możemy również zbudować podwyższane rabaty.
Bardzo ważnym aspektem jest sama estetyka. Dobrze wykonane skrzynie dodadzą naszemu ogrodowi uroku. Skrzyń z warzywami nie musimy ukrywać w odległych zakątkach ogrodu, donice mogą stać nawet pod kuchennym oknem (najważniejsze, aby rośliny miały odpowiednie warunki do rozwoju).
Jaki wybrać pojemnik do uprawy warzyw?
Wybór odpowiedniego pojemnika do uprawy jest uzależniony jest od warunków, jakie możemy spełnić i tego, co chcemy zasadzić.
Doniczki i skrzynie balkonowe
Dla osób nieposiadających własnych ogrodów idealne będą uprawy w donicach na balkonach i tarasach. Do takich upraw potrzebne nam będą dość spore donice wykonane z gliny lub tworzywa sztucznego, te będą najbardziej trwałe. Sałaty i niewysokie zioła będą się dobrze czuły w standartowych skrzynkach balkonowych. Inne warzywa wymagają dużego pojemnika, w którym zmieści się dostateczna ilość podłoża. Wspaniale sprawdzają się również małe skrzynie drewniane – te jednak należy odpowiednio przygotować, aby posłużyły nam jak najdłużej i nie butwiały od wilgoci. Do tego celu sprawdzi się gruba folia budowlana, którą należy wyłożyć boki donic. Przy wypełnianiu donic ziemią ogrodniczą warto dno zapełnić keramzytem lub kamykami, które będą dbały o naturalny drenaż.
Nawet na małym balkonie urośnie pomidor w donicy, a w niewielkiej skrzynce bazylia, mięta i inne zioła. Do uprawy w doniczkach świetnie sprawdzą się, m.in. różnego rodzaju sałaty (również odmiany kolorowe), rukola, rzodkiewka, ogórki, papryka, cukinie, pomidory drobnoowocowe, (które nie rosną zbyt wysoko), szczypiorek, cebula dymka, pietruszka, fasola, bób. Warto również uprawiać przeróżne zioła, które możemy na bieżąco wykorzystywać w kuchni, np. bazylię, oregano, tymianek, miętę, lubczyk czy rozmaryn. Na większym balkonie możemy tworzyć przeróżne kompozycje z warzyw, ziół i kwiatów. Do kwiatów, które są odpowiednie do sadzenia przy naszych warzywach zaliczamy: aksamitki, nagietki, lobelie, niecierpki oraz dalie. Kompozycje te są nie tylko pożyteczne, ale stanowią również wspaniałą ozdobę naszego małego zakątka.
Coraz częściej w doniczkach uprawiane są różne odmiany owoców, głównie truskawki, poziomki i jeżyny. Te w pojemnikach czują się wspaniale – warto wybierać odmiany pnące. Świetnym wyborem mogą być również miniaturowe drzewka owocowe, rosnące w donicach.
Rabaty wyniesione
Dla osób, które posiadają kawałek ziemi świetnie sprawdzą się skrzynie lub grządki wyniesione.
Grządki wyniesione mogą osiągać ok. 30 cm wysokości, rabaty otaczamy deskami lub cegłami. W tej roli świetnie sprawdzi się również płotek z wikliny. Grządki wyniesione są doskonałym miejscem na ogródek kuchenny, ponieważ pozwala uprawiać warzywa na mniejszej przestrzeni, można je sadzić bliżej siebie. Atutem takich rabat jest łatwość w ich utrzymaniu, nie wchodzi na nie trawa i ciężej dostać się różnego rodzaju chwastom. W rabatach wyniesionych nie jest konieczne wypełnienie warstwowe. Postępujemy tak jak w przypadku zwykłego warzywnika w gruncie.
Warzywniki w skrzyniach
Najbardziej popularne stały się jednak skrzynie na warzywa. Jest to bardzo dobry sposób na uprawę większej ilości warzyw. Sposób ten jest również bardzo wygodny, skrzynie są stosunkowo wysokie, nie trzeba się nad nimi mocno chylać ani kucać przy pielęgnacji grządki. Skrzynie wykonywane są głownie z drewna a ich wymiary uzależnione są od preferencji posiadacza. Z doświadczenia poleca się budowę skrzyń, których szerokość nie przekracza 1, 2 m – tak, aby można było wygodnie sięgać do środka zagonu. Do budowy skrzyń wykorzystywane są również płyty betonowe lub cegła.
Należy pamiętać o tym, aby odpowiednio wypełnić donice, najlepiej warstwowo. Do zasilania naszych upraw powinno używać się jedynie naturalnych nawozów (biohumus, gnojówka z pokrzywy, kompost własnej produkcji, krowiak granulowany, obornik). Nie stosujmy chemicznych nawozów i oprysków, czym bowiem różniłyby się nasze warzywa od tych z marketów? W razie wystąpienia chorób lub szkodników, opryskujemy naturalnymi wywarami z roślin.
Co możemy uprawiać w skrzyniach? Dosłownie wszystkie warzywa, które uprawiamy w tradycyjnym warzywniku. Rozsadę produkujemy sami (wysiewamy w skrzynkach na parapecie) lub kupujemy zdrową, silną rozsadę w sklepie ogrodniczym lub na targowisku. Jako przedplon lub poplon wsiewamy nasiona rzodkiewki i sałaty, a jesienią nawozy zielone, np. gorczycę – do wiosny wspaniale się rozłożą, użyźniając ziemię w skrzyniach.
Podstawą pielęgnacji jest systematyczne podlewanie. Ziemia w rabacie podwyższonej może szybciej wysychać. Aby temu zapobiec należy użyć mieszanki ziemi z kompostem, który pomaga utrzymać wilgoć i dostarcza niezbędnych składników mineralnych, które wypłukiwane są podczas podlewania. W pielęgnacji pamiętajmy o odchwaszczaniu i przerywaniu siewek. Zioła należy systematycznie przycinać, aby się zagęszczały. Sałatę zbieramy ucinając listki, nie wyrywamy całych główek na zapas. Botwinkę, rzodkiewkę i marchew przerywamy.
Głównym atutem posiadania własnych ogródków warzywnych jest możliwość spożywania plonów, które sami wyhodowaliśmy. Wiemy jak powstały i czym były „dokarmiane”. Wspaniale jest mieć pewność, że podawana swojej rodzinie żywność jest zdrowa i pełna wartości. Wystarczy okazać trochę cierpliwości i troski swoim roślinom, a one odwdzięczą się z nawiązką.
Czy spodobały Ci się warzywniki w skrzyniach? W kolejnym artykule postaramy się opisać ich budowę, tak aby każdy mógł sam z powodzeniem zacząć uprawę własnych warzyw.
