Rośliny cebulowe – przegląd i terminy sadzenia

Kwitnące rośliny cebulowe symbolizują nadejście upragnionej wiosny. Są to kwiaty piękne, radosne, dające nadzieję. Te najwcześniejsze kwitną już w styczniu. Jedni je kochają, inni zaś nawet nie znają, a tulipany czy inne rośliny cebulowe widzą tylko w kwiaciarniach i sklepach przy okazji dnia kobiet lub Wielkanocy. Jeżeli również tak macie i zastanawiacie się jak samemu wyhodować rośliny z cebul, to zapraszamy do zapoznania się z artykułem.

 

CO WIEMY O ROŚLINACH CEBULOWYCH?

Kwiaty cebulowe to rośliny, które rosną bardzo intensywnie, ale tylko przez około trzy miesiące w roku (w zależności od terminu kwitnienia), po czym przechodzą w stan uśpienia. Po przekwitnięciu liście rośliny zasychają, a w miejscu gdzie roślina rosła zostaje pusta przestrzeń. Jest to jedna z nielicznych wad roślin cebulowych, której jednak powinniśmy mieć świadomość. Aby temu faktowi zaradzić, należy sadzić rośliny cebulowe w towarzystwie bylin rozwijających się późną wiosną, np. funkii, rodgersji, czy różnych gatunków traw. Świetnym zabiegiem jest również sadzenie cebul pod koronami wysokich drzew i krzewów lub po prostu tam, gdzie nie będzie nam doskwierał brak roślin.

Ciekawym rozwiązaniem jest sadzenie cebul na trawniku. Decydując się na ten krok powinniśmy jednak pamiętać o tym, aby zaczekać ze ścięciem liści aż do ich uschnięcia, aby roślina zdążyła zmagazynować potrzebne jej składniki na okres spoczynku. Tak więc pierwsze cięcie trawy należałoby wykonać w połowie maja.

Większość roślin cebulowych to byliny, które zimują w gruncie i mogą być ozdobą rabaty nawet przez kilka sezonów. Dodatkowo rozmnażają się poprzez cebule przybyszowe lub nasiona, przez co powiększają swoją ilość w bezpośrednim sąsiedztwie.

 

SADZENIE ROŚLIN CEBULOWYCH

Wymagania glebowe

Rośliny cebulowe preferują glebę żyzną, przepuszczalną i próchniczną o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym. Najlepiej rosną w miejscach dobrze nasłonecznionych lub lekko zacienionych (na przykład w świetle rozproszonym pod koronami drzew). Dobrze, jeśli stanowisko jest zaciszne.

W zależności od tego gdzie sadzimy roślinę, należy odpowiednio glebę przygotować, np. rozluźnić lub użyźnić. Ziemię powinno się (ok. 2-3 tygodnie przed posadzeniem) oczyścić z chwastów, spulchnić i wzbogacić nawozem lub kompostem.  Aby zminimalizować choroby grzybowe, przed posadzeniem można cebule moczyć w roztworze preparatu grzybobójczego.

Termin sadzenia

Rośliny cebulowe kojarzone są głównie z porą wiosenną, ale istnieją również gatunki, które kwitną latem i jesienią, np. lilie ogrodowe, czosnki olbrzymie czy zimowity jesienne.

Większość roślin cebulowych, które kwitną wiosną sadzimy (wbrew powszechnemu mniemaniu) jesienią. Najlepiej robić to we wrześniu – październiku, czasami już w sierpniu (w przypadku szachownic i narcyzów), w zależności od gatunku.

Cebule i bulwy kwitnące latem sadzi się na wiosnę, a ponieważ z reguły są one wrażliwe na mrozy, muszą być wykopywane po pierwszych przymrozkach i przechowywane w pomieszczeniach (są to m.in. dalie, begonie bulwiaste, pacioreczniki, mieczyki). Wyjątkiem są tu lilie i rośliny cebulowe zimujące w gruncie, które kwitną jesienią i latem.

Sposób sadzenia

Główna zasada sadzenia roślin cebulowych mówi, aby cebule sadzić piętką do dołu, na głębokości odpowiadającej trzykrotnej wysokości cebuli. Gdy cebule są mniejsze, sadzimy je gęściej, jeżeli większe – rzadziej. Nie jest to jednak reguła, której należy się kurczowo trzymać. Najlepiej oczywiście wcześniej zorientować się, jaka jest odpowiednia głębokość sadzenia dla danej rośliny. Na glebach lekkich, piaszczystych sadzi się je nieco głębiej, na ciężkich, gliniastych – płycej.

 

PRZEGLĄD ROŚLIN CEBULOWYCH KWITNĄCYCH WIOSNĄ

Krokus wiosenny (Crocus vernus) – inaczej nazywany szafranem. Jest to roślina, która swoje kwitnienie zaczyna bardzo wcześnie. Kwitnie od lutego do marca, w zależności od wysokości temperatury. Nie straszne krokusom zimno, są w pełni odporne na mrozy, lubią chłodną, ale słoneczną pogodę. W naturalnym środowisku rosną w trudnych warunkach – dostosowane są do krótkiego okresu wegetacji. Przez kilka tygodni muszą zakwitnąć, wykształcić nasiona i zgromadzić zapasy substancji odżywczych w podziemnej bulwie.  Szafrany nadają się na rabaty, skarpy, do ogrodów skalnych lub na obrzeża ścieżek i w miejsca pod drzewami. Pięknie prezentują się w dużych grupach, warto posadzić na jednej rabacie kilka gatunków i odmian krokusów o różnych kolorach i terminach kwitnienia. Cebule sadzimy wczesną jesienią na głębokość 6-7 cm. Mogą rosnąć przez wiele lat w tym samym miejscu.

Rodzaje i odmiany:

  • Szafran drobnokwiatowy (Crocus sieberi) – ‘Firefly’, ‘Tricolor’;
  • Szafran złocisty (Crocus chrysantus) – ‘Cream Beauty’, ‘Romance’, ‘Gipsy Girl’, ‘Prince Claus’;
  • Szafran wiosenny (Crocus vernus) – ‘Jean-d’Arc’, ‘Grand Maitre’, ‘Flower Record’, ’Remembrance’, ‘Pickwick’.

Śnieżyczka Przebiśnieg  (Galanthus nivalis) – jest to roślina przedwiośnia, przy odpowiednich warunkach kwitnie już w styczniu, a najpóźniej w marcu. Kwiaty są malutkie i białe. Roślina osiąga wysokość 10 – 15 cm. Dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych lub półcienistych, na podłożu wilgotnym. Najładniej prezentuje się posadzona w dużych łanach pod koronami drzew lub przy obrzeżach ścieżek (pojedyncze cebule trudno się przyjmują). Niestety po przekwitnieniu liście przebiśniegu zamierają, więc należy sadzi je wśród roślin rozwijających się późną wiosną. Najlepiej sadzić jest je tuż po ich typowej porze przekwitania lub we wrześniu i październiku, na głębokość około 7 cm. Mogą rosnąć w jednym miejscu wiele lat, ale cebulki można też wykopywać (robi się to średnio co 4 lata, po przekwitnięciu roślin).

Polecane odmiany: ‘Flore Pleno’ – kwiaty pełne.

Śnieżnik lśniący (Chionodoxa luciliae) Roślina kwitnie od marca do kwietnia. Posiada delikatne, gwiazdkowate kwiaty o kolorze niebieskim, z białym oczkiem. Lubi stanowiska słoneczne (obficie kwitnie) do półcienistych, a podłoże próchniczne i umiarkowanie wilgotne. Rośliny sadzimy jesienią na głębokość 5cm.

Inny gatunek: Śnieżnik Forbesa.

Szachownica (korona) cesarska (Fritillaria imperialis)– wysoka bylina cebulowa, dorastająca do ok. 70-80 cm. Posiada ciekawe kwiaty o barwie pomarańczowej lub żółtej (do czerwonej u niektórych odmian). Kwiaty zebrane są po kilka na wierzchołku pędu, z pióropuszem zielonych liści na szczycie. Roślina kwitnie od kwietnia do maja. Uwielbia stanowiska słoneczne i żyzne, nie lubi jednak nadmiaru wilgoci. Sadzimy ją pod koniec sierpnia lub na początku września, głęboko i w dużych odstępach (dość duże cebule o średnicy 10 cm.)

Odmiany: \’Lutea Maxima\’- kwiaty żółte; ‘Rubra Maxima’ – kwiaty pomarańczowoczerwone.

Szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris) – wysoka bylina cebulowa, wys. 20 -30 cm. Kwiaty zwisające, w kształcie dzwonków, o płatkach w purpurowo-białą szachownicę lub białych. Kwitnie od kwietnia do maja. Preferuje stanowiska półcieniste i wilgotne. Świetna na trawniki. Sadzimy pod koniec sierpnia lub na początku września na głębokość od 6 do 8 cm. Mogą rosnąć długo w tym samym miejscu.

Hiacynt wschodni  (Hyacinthus orientalis) – bylina cebulowa, wys. 20 -30 cm. Kwiaty liczne i intensywnie pachnące, w różnych barwach – kwitnie od marca do kwietnia. Lubi stanowiska słoneczne i półcieniste, a podłoże przepuszczalne. Mogą być uprawiane w domach, w doniczkach.  Sadzimy we wrześniu.

Narcyz ogrodowy  (Narcissus) bylina cebulowa, wys. 20-40 cm. Duże kwiaty, w odcieniach żółci i bieli, pojedyncze lub osadzone po kilka na pędzie. Kwitnie od marca do kwietnia. Wymaga stanowiska słonecznego i półcienistego, a podłoża przepuszczalnego. Ładnie prezentuje się w towarzystwie pierwiosnków lub bratków oraz na trawniku, w dużej grupie. Cała roślina jest trująca. Cebule sadzimy we wrześniu i październiku.

Inne gatunki: Narcyz biały ‘Actacea\’, Narcyz trąbkowy.

Tulipan mieszańcowy (Tulipa hybrida) – bylina cebulowa, wys. 30 – 50 cm. Kwiaty duże, w całej gamie kolorów, kwitnie od kwietnia do maja (inne gatunki już w marcu). Preferują stanowisko słoneczne, a podłoże żyzne. Źle rosną w ziemi zbitej i mokrej. Sadzimy  je we wrześniu i październiku na głębokość około 14 cm. Zagrożeniem dla tulipanów są choroby grzybowe i wirusowe, np. mozaika tulipana – zarażone rośliny należy usuwać i palić.

Inne odmiany – Tulipan Fostera, tulipan Greiga.

Pozostałe:

Rannik zimowy (kwitnie II- III), Pisząb liliowy (IV-V), Kosaciec żyłkowany (III-IV), Szafirek armeński (III-IV), Śniadek baldaszkowaty (V), Puszkinia cebulico wata ( III- IV), Cebulica syberyjsa (III-IV).

 

ROŚLINY CEBULOWE NIE TYLKO NA RABACIE

Producenci roślin ogrodniczych pozwalają nam cieszyć się roślinami cebulowymi również w domach. Już w miesiącach zimowych, w sklepach, marketach i na targowiskach, możemy spotkać cebulki pędzone w Holandii (np. hiacynty, krokusy, narcyzy, tulipany, szafirki). Jest to fantastyczna ozdoba i świetny sposób na zaproszenie do swego domu wiosny oraz na rozweselenie jeszcze ciemnych i szarych dni.

Z roślin cebulowych można robić także piękne aranżacje. Wystarczy zaopatrzyć się w kolorowe, małe doniczki, pasujące do naszego wystroju lub w płaskie misy, gdzie posadzimy cebulki w większej grupie. Możemy przyozdobić nimi również stół wielkanocny.

Miejsce gdzie widać ziemię oraz cebulkę (często niezbyt dekoracyjne) możemy zakryć ozdobnym grysem lub mchem. Jednymi z najwdzięczniejszych wiosennych kwiatów są narcyzy, w szczególności te mniejsze odmiany, typu ‘Tete-a Tete’ oraz ‘Havera’.

 

CO ZROBIĆ Z ROŚLINĄ CEBULOWĄ PO PRZEKWITNIĘCIU?

Kiedy roślina przekwitnie, nie ma sensu trzymać jej dalej na parapecie, gdyż nie zakwitnie ponownie. Nie wygląda też już atrakcyjnie, ponieważ żółkną i zasychają jej liście. Co można więc zrobić z rośliną cebulową po przekwitnięciu? Ważne jest, abyśmy wiedzieli, że cebule możemy wykorzystać ponownie, sadząc je jesienią w ogrodzie. Do tego czasu należy jednak odpowiednio je przechować. Rośliny w doniczce powinniśmy przenieść do pomieszczenia, w którym nie będą przeszkadzały. Trzeba je podlewać do czasu, aż zżółkną liście.

Suche cebule, po wyjęciu z pojemników i oczyszczeniu, przechowujemy do września w ciemnym i suchym pomieszczeniu. Wtedy też właśnie powinniśmy wysadzać je już na rabatach.

Nie bójmy się sadzić roślin cebulowych w naszych ogrodach. Kiedy zrozumiemy, w jaki sposób się z nimi obchodzić, samo sadzenie nie zajmie nam dużo czasu. Odpowiednio zaaranżowany cebulowy zakątek zachwyci nas wiosną i sprawi, że nasz ogród wcześniej odżyje i eksploduje bogactwem kolorowych kwiatów.